زندگی در تاریخ...ایران...کره

سلام

به خوندن این مطلب خوش آمدید. در اینجا قصد دارم شخصیت های سریال خوش ساخت ایرانی جیران رو مورد بررسی قرار بدم و اینکه این شخصیت ها چقدر حقیقت تاریخی دارند و زندگینامه کوتاه و مختصری از اونها تحویلتون بدم.

اول از همه خلاصه ای داشته باشیم از سریال جیران

​​​​​​خدیجه دختری از روستای تجریش که عاشق مردی به اسم سیاووش از همون روستاست. روزی سیاووش تصمیم میگیره پیش بی بی معصومه‌ش بره تا اون رو برای خواستگاری به تجریش بیاره. هنگامی که سیاووش به سفر رفته، ناصرالدین شاه به همون روستا میاد و خدیجه رو می بینه و عاشقش میشه. خدیجه هم که هیچ راه چاره ای نداره از سر ناچاری زن شاه میشه و شاه به اون لقب جیران رو میده. جیران وارد حرمسرای شاه میشه و ماجراهایی رو در پی خواهد داشت.

خب همونطور که میدونین سریال جیران حول احوالات جیران خاتون سوگلی ناصرالدین شاه (ملقب به قبله عالم) هست. که در اینجا پریناز ایزدیار نقش جیران رو بازی میکنه و بهرام رادان هم نقش ناصرالدین شاه رو.

همونطور که تو سریال نشون داده شد و تو واقعیت هم اسم اصلی جیران، خدیجه بوده و چون جیران چشمای بزرگی مثل یه آهو داشته، ناصرالدین شاه به قول ترک ها بهش گفته جیران.

حالا در تاریخ چیزهایی درباره اینکه جیران اوایل دلش نمیخواست زن شاه بشه و عاشق مرد دیگه ای به اسم سیاووش (با بازی امیر حسین فتحی) بوده، نیومده. پس شخصیت سیاووش یه شخصیت خیالی که فقط توسط ذهن نویسنده خلق شده و نویسنده با خلق این شخصیت فقط خواسته مثلثی عاشقانه بسازه که بعدا دامن گیر جیران و سیاووش میشه.

در سریال از مرگ امیر کبیر به فرمان شاه و کشتنش به دست علی خان فراش باشی در حمام فین چیزهایی اومده. حتی شاه هم خواب میبینه که امیر کبیر به همراه خواهرش، ملک زاده قصد کشتنش رو دارن که معلومه همه ی اینها از عذاب وجدان اه به خاطر قتل صدراعظمشه. در تاریخ اومده که امیر کبیر ناصرالدین میرزا رو بدر زمان بلوایی که بعداز مرگ محمد شاه قاجار ایجاد شد، به تخت سلطنت رسوند. و ناصرالدین شاه هم جزو اون دسته از شاه هایی هست که صدراعظمش رو که به تخت نشوندش، کشت.

ملکه زاده که زن دوم امیر کبیر بود ازش دوتا بچه داشت به اسم های تاج الملوک و همدم الملوک که بعدها تاج الملوک همسر مظفرالدین شاه (پسر شکوه السلطنه) میشه. اگه سریال جیران رو دیده باشین، باید به خاطر بیارین که آقا خان نوری وقتی بچه های ملک زاده رو آورد پیشش گفت »چه بسا در آینده دختر هات عروس قبله عالم بشن». و این اشاره ای به این داشت که تاج الملوک همسر مضفرالدین شاه میشه اما خب بعدها که شکوه السلطنه کاری میکنه پسرش تاج املوک رو طلاق بده و یکی دیگه رو زن پسرش میکنه.

حالا برگریدم به جیران خاتون. اون که زن صیغه ای شاه بود و شته بیشتر از همه به اون توجه داشت و همین باعث نفرت مهدعلیا (مادر ناصرالدین شاه با بازی مریلا زارعی) نسبت به جیران شد چون شاه احترام بیشتری به حرف های جیران قائل میشد تا سخنان مادرش. حتی در سریال هم اومده که شاه به خاطر جیران قوانین رو شکست و اون رو با خودش به شکار برد درحالیکه قبل از این هیچ زنی تا حالا با شاه به شکار نرفته بود (البته نمیدونم این واقعه در تاریخ بوده یا نه).

همینطور سه تا زن عقدی شاه که از توجه شاه نسبت به جیران بدشون می اومد با جیران دشمن شدن. توی سریال دشمنیشون رو با ترک حرمسرا و رفتن به حرم عبدالعظیم نشون دادن. به خصوص تاج الدوله که دختر عمو و نوه فتحعلی شاه قاجار بود و از اینکه مبادا جیران مانع ولیعهدی پسرش بشه، میترسید. اما خب در تاریخ بازهم پسر تاجی، معین الدین میرزا ولیعهد میشه اما عمر طولانی نداره و خیلی زود این پسر هم میمیره. هرچند قبل از معین الدین میرزا، محمود میرزا که پسر گلین خانم (زن اول شاه با بازی سمیرا حسن پور) بود، ولیعهد شد اما اون هم در کودکی مرد. توی سریال اینجوری نشون دادن که تاج الدوله اون رو مسموم کرده.

حالا بگذریم. در تاریخ نقل شده جیران اولین بچه اش رو به دنیا آورد که شاه اسمش رو محمد میرزا گذاشت. به این امید که پسرشون شاه بشه با عنوان محمد شاه ثانی که محمد نام پدر ناصرالدین شاه هم بود. اما عمر این بچه هم خیلی دوام نداشت و در هشت روزگی مرد.

بعداز اون جیران دومین پسرش، محمد قاسم میرزا رو به دنیا آورد. جیران سعی میکرد بعداز مرگ معین الدین میرزا، محمد قاسم رو ولیعهد کنه، اما مانع های زیادی سد راهش بود. اول اینکه ولیعهد باید از زن عقدی شاه به دنیا می اومد و جیران چون زن صیغه ای بود و اصل و نسب قاجاری نداشت، نمیتونست زن عقدی بشه و قطعا پسرش هم به مقام ولایت عهدی نمیرسید.برای همین جیران اصل و نسب قلابی جعل کرد و خودش رو به مغولان (ایلخانان) و ساسانیان نسبت داد. شاه هم چون نمی تونست بیشتر از چهار زن عقدی داشته باشه، زن چهارمش ستاره خانم تبریزی رو طلاق داد و جیران رو با عنوان فروغ السلطنه به عقد خودش در آورد.

حالا یه مانع از سد راه ولایت عهدی پسر جیران برداشته شده بود. اما مانع دیگه ای وجود داشت، اون هم مضفرالدین میرزا پسر شکوه السلطنه بود که او هم واجد شرایط برای ولیعهدی بود. اما جیران به هیچ عنوان پا پس نمیکشید برای همین با کمک عزیز خان فهرستی از جرایم آقا خان نوری (دومین صدراعظم ناصرالدین شاه با بازی امیر جعفری) ترتیب داد و اونها رو به شاه داد. البته جیران از هوش خودش بهره برد و فقط بخشی از اون جرائم رو به شاه داد تا با بقیه جرائمی که تو دستش داشت، آقا خان نوری رو تهدید کنه که از ولیعهدی محمد قاسم میرزا حمایت کنه. آقا خان نوری هم با همدستی پزشک مدرکی ساخت که نشان دهد مضفرالدین میرزا فاقد احوالات خوب برای ولیعهدی شاه هست.

و حالا که تمامی موانع از سر راه جیران و پسرش برداشته شده بودند، شاه در سال ۱۲۷۳ هجری قمری لقب «امیر نظام» فرمانده کل لشکر ایران رو به محمد قاسم داد و در ۱۳ ذی الحجه ۱۲۷۳ به ولیعهدی خودش منصوبش کرد.

اما چیزی نگذشت که این بچه پنج ساله چند روز بعداز ولیعهدی اش درگذشت. مرگش داغ سختی بر سینه جیران و شاه به جای گذاشت. بعضی منابع میگن که آقا خان نوری توی مرگ محمد قاسم دست داشته.

و حالا موضوع بعد. در ویکی پدیا اومده که شاه درگیر سحر و جادو و طلسم بوده و کلا ناصرالدین شاه ارتلاطی با اینگونه چیزها داشتخ. فکر میکنم به خاطر همین در سریال جیران از دو طلسم ماه و مهر (خورشید) اسم آورده شده. که در سریال طلسم مهر پیش جیرانه و طلسم ماه پیش سارای گرجی (با بازی فاطمه مسعودی فر). هر بانویی که طلسم ماه رو داشته باشه مهدعلیا آینده میشه و بانویی که طلسم مهر رو داشته باشه مهر و محبت شاه رو دارا میشه.

در سریال به هرات و اینکه انگلیس قصد گرفتن هرات رو داره اشاره هایی هم شده. خب یکی از دستاوردهای بزرگ ناصرالدین شاه فتح هرات بوده. توی سریال گفت و گویی بین عزیز خان(با بازی بهزاد داوری) و سلمان خان (با بازی مهدی پاکدل) صورت گرفت که حاکی از مقاومت سرسختانه شاه مقابل انگلیس و ندادن هرات به اونها بود.

و شخصیت بعدی میرزا کاظم نظام الملک (با بازی بهنام شرفی) که اون نظام الملک زمان قاجار بود. این شخص که پسر اول آقا خان نوری و دومین همسر ملکه زاده (خواهر شاه با بازی غزل شاکری) بود، بعداز ازدواج با ملک زاده لقب نظام الملک پس از نظام الملک زمان سلجوقیان رو دریافت کرد و بعدها در حکومت جانشین شاه نقش هایی داشته.

نکته بعد شکوه السلطنه (سومین زن عقدی شاه با بازی الهام نامی) هست. این زن که مادر مضفرالدین شاه شد در سریال جیران یکی از مرموز ترین زن هایی که در سیاست نقش داره. البت نه اونطور آشکارا و واضح مثل تاح الذوله که خودش رو به آب و آتیش میزنه تا پسرش رو شاه کنه. در یه سکانس شکوه السلطنه به کوچول خان (خواجه اش با بازی سیاوش چراغی پور) میگه باید شبیه هرچی که بدت میاد بشی و ادامه میده که «من از مهدعلیا متنفرم ومیخوام مهدعلیا بعدی بشم». این بانو که نقش زیادی در سریال نداره و حتی آرام آرام کارش رو جلو میبره و بین تاجی و گلین نزاع به پا میکنه، بعدها تبدیل به مادر شاه بعدی میشه. اونم با زیرکی خودش.

در آخر تشکر میکنم از صبر و حوصله اتون و ممنون بابت خوندن این متن طولانی! امیدوارم مفید بوده باشه. و سریال جیران رو که یکی از شاهکارهای تاریخ ایران هست رو از دست ندین.

زندگی در تاریخ...ایران...کره